- បេសកកម្មសាសនទូត
Ad Gentes - ក្រុមលោកគង្វាល
Presbyterorum Ordinis - បេសកកម្មគ្រីស្តបរិស័ទធម្មតា
Apostolicam Actuositatem - ការប្រែប្រួលរបស់ព្រះសហគមន៍
Optatam Totius Ecclesiae - សេចក្តីស្រឡាញ់ដ៏ពេញលក្ខណៈ
Perfectae Caritatis - ព្រះគ្រីស្តជាអម្ចាស់
Christus Dominus - គ្រីស្តបរិស័ទត្រូវរួបរួមគ្នាជាធ្លុងតែមួយ
Unitatis Redintegratio - ព្រះសហគមន៍នៅបូព៌ាប្រទេស
Orientalium Ecclesiarum - ក្នុងចំណាមការអស្ចារ្យ
Inter Mirifica
សម័យកាលយើង
NOSTRA AETATE
ខ្ញុំប៉ូល ជាអភិបាល ជាអ្នកបម្រើនៃអ្នកបម្រើរបស់ព្រះជាម្ចាស់ រួមជាមួយអស់លោកអភិបាលដែលជួបជុំគ្នាក្នុងមហាសន្និបាតដ៏វិសុទ្ធនេះ សូមប្រកាសសេចក្ដីនេះដើម្បីឱ្យគេនឹកចងចាំរហូតតរៀងទៅ។
សេចក្តីប្រកាស
អំពីទំនាក់ទំនងគ្រីស្តសាសនា និងសាសនាដទៃ
១- បុព្វកថា
នៅសម័យយើងនេះ មនុស្សលោករួមគ្នាកាន់តែជិតស្និទ្ធឡើងៗជារៀងរាល់ថ្ងៃ ប្រជាជនទាំងអស់ក៏មានទំនាក់ទំនងគ្នាកាន់តែជិតស្និទ្ធច្រើនឡើងៗជាលំដាប់ដែរ។ ដូច្នេះ ព្រះសហគមន៍ពិចារណាឱ្យកាន់តែជ្រៅអំពីទំនាក់ទំនងរបស់ខ្លួនជាមួយនឹងសាសនាឯទៀតៗ ដែលប្លែកពីគ្រីស្តសាសនា។ ព្រះសហគមន៍ទទួលបន្ទុកលើកស្ទួយមនុស្សលោក និងជាពិសេស ប្រជាជាតិនានាឱ្យរួបរួមគ្នាជាធ្លុងតែមួយ ព្រមទាំងឱ្យស្រឡាញ់គ្នាទៅវិញទៅមកទៀតផង។ ដូច្នេះ មុនដំបូងបង្អស់ ព្រះសហគមន៍ពិនិត្យពិច័យអំពីលក្ខណៈដែលមនុស្សគ្រប់ៗរូបមានដូចគ្នា ជាលក្ខណៈជំរុញគេឱ្យរួមរស់ជាមួយគ្នាតាមវាសនារបស់គេដែរ។
ប្រជាជនទាំងអស់រួបរួមគ្នាជាសហគមន៍តែមួយមែន គេមានប្រភពតែមួយ ព្រោះព្រះជាម្ចាស់បានប្រោសឱ្យមនុស្សជាតិរស់នៅពាសពេញលើផែនដីទាំងមូល (កក ១៧,២៦)។ ជីវិតមនុស្សគ្រប់ៗរូបមានទិសដៅចុងក្រោយបំផុតតែមួយ គឺរួមរស់ជាមួយព្រះជាម្ចាស់។ ព្រះអង្គណែនាំថែរក្សាមនុស្សទាំងអស់ ទ្រង់សម្តែងព្រះហឫទ័យមេត្តាករុណាសប្បុរសចំពោះមនុស្សទាំងអស់ ហើយក៏គ្រោងទុកសង្គ្រោះមនុស្សទាំងអស់ដែរ (ប្រាញ ៨,១; កក ១៤,១៧; រម ២,៦-៧; ១ធម ២,៤) រហូតដល់ពេលអស់អ្នកដែលព្រះអង្គបានជ្រើសរើស រួមគ្នានៅក្នុងបុរីដ៏វិសុទ្ធ។ ពេលនោះ សិរីរុងរឿងរបស់ព្រះអង្គនឹងបំភ្លឺបុរីនោះ ហើយជាតិសាសន៍នានានឹងដើរក្នុងពន្លឺព្រះអង្គ (វរ ២១,២៣ត)។ មនុស្សនៅលើផែនដីទាំងប៉ុន្មាននៅតែទន្ទឹងរង់ចាំចង់ឱ្យសាសនានីមួយៗជួយដោះស្រាយប្រស្នាដ៏អាថ៌កំបាំងនៃវាសនាមនុស្សជាតិ។ នៅសម័យមុនៗក៏ដូចនៅសម័យបច្ចុប្បន្ននេះដែរ មនុស្សផងទាំងពួងតែងតែបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងក្នុងចិត្ត និងសួរខ្លួនឯងថា៖ តើអ្វីទៅមនុស្ស? តើជីវិតមនុស្សយើងមានអត្ថន័យយ៉ាងណា? តើជីវិតមនុស្សយើងមានទិសដៅទៅណាដែរ? តើអ្វីទៅបុណ្យ អ្វីទៅបាប? តើទុក្ខវេទនាកើតពីប្រភពណាមក ហើយមានទិសដៅយ៉ាងណា? តើមានមាគ៌ាណាអាចនាំមនុស្សយើងឆ្ពោះទៅកាន់សុភមង្គលដ៏ពិតប្រាកដបាន? តើអ្វីជាសេចក្តីស្លាប់? ក្រោយពីស្លាប់ តើមានវិនិច្ឆ័យកាត់ទោស និងទទួលរង្វាន់ ឬយ៉ាងណា? តើអ្វីជាការអាថ៌កំបាំងដ៏អស្ចារ្យចុងក្រោយបំផុតនៃជីវិតមនុស្សដែលរកថ្លែងពុំបាន? ការអាថ៌កំបាំងដ៏អស្ចារ្យនេះជាប្រភពនៃជីវិតយើងឬទេ? តើយើងកំពុងតម្រង់ទៅរកការអាថ៌កំបាំងនោះទៀតដែរឬ?។
២– សាសនាផ្សេងៗក្រៅពីគ្រីស្តសាសនា
តាំងពីបុរាណកាលរហូតមកទល់សព្វថ្ងៃ មនុស្សគ្រប់ជាតិសាសន៍តែងតែយល់ឃើញម៉្យាងថា មានឥទ្ធិពលដ៏អាថ៌កំបាំងដែលណែនាំពិភពលោក និងណែនាំព្រឹត្តិការណ៍ប្រចាំជីវិតមនុស្សយើងដែរ។ មានប្រជាជនខ្លះទទួលស្គាល់ថា មានព្រះមួយអង្គដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់បំផុត ឬមានព្រះបិតាទៀតផង។ ការយល់ឃើញ និងទទួលស្គាល់ដូច្នេះជ្រួតជ្រាបក្នុងការរស់នៅរបស់គេ រហូតដល់គេមានចិត្តគំនិតយល់គិតយ៉ាងជ្រៅអំពីសាសនា។ មានសាសនាខ្លះកើតឡើងដោយភ្ជាប់នឹងវប្បធម៌ដែលចម្រើនឡើង ខិតខំរកដំណោះស្រាយបញ្ហាជីវិតដដែល ដោយប្រើទស្សនៈខ្ពង់ខ្ពស់ និងប្រើពាក្យពេចន៍ដ៏ប្រសើរ។ ដូច្នេះ តាមសាសនាឥណ្ឌា មនុស្សរិះគិតពិចារណាអំពីការអាថ៌កំបាំងរបស់ព្រះជាម្ចាស់ ហើយពន្យល់សេចក្តីដែលពួកគេបានរកឃើញនោះ ដោយបង្កើតរឿងនិទានជាច្រើនអនេក ព្រមទាំងខិតខំស្រាវជ្រាវយ៉ាងជ្រៅតាមទស្សនវិជ្ជាផង។ ពួកគេរកផ្លូវរំដោះមនុស្សឱ្យបានរួចផុតពីការតប់ប្រមល់ទាំងឡាយនៃសភាពការណ៍មនុស្សយើង ដោយបំពេញតបៈធម៌តាមរបៀបតាបសឥសី ដោយធ្វើសមាធិយ៉ាងជ្រៅ ឬដោយជ្រកកោនក្រោមម្លប់នៃព្រះជាម្ចាស់ដោយចិត្តស្រឡាញ់ និងដោយផ្ញើជីវិតទាំងស្រុងលើព្រះអង្គផង។ ពុទ្ធសាសនាតាមនិកាយផ្សេងៗទទួលស្គាល់ថា ជីវិតសត្វលោកសុទ្ធតែទុក្ខមិនទៀងទាត់ ហើយតែងតែប្រែប្រួលជានិច្ចគ្មានអ្វីនឹងអាចធ្វើឱ្យមនុស្សស្ងប់ចិត្តបានឡើយ។ ពុទ្ធសាសនាបង្ហាញមាគ៌ាមួយណែនាំមនុស្សឱ្យមានចិត្តធម៌ ឱ្យពឹងផ្អែកទាំងស្រុងលើកុសលផលបុណ្យរបស់ខ្លួន ដើម្បីឱ្យខ្លួនអាចរួចផុតពីតណ្ហា អាចត្រាស់ដឹង និងអាចឈានទៅដល់បរិនិព្វានបានផង។ ពុទ្ធបរិស័ទខ្លះយល់ឃើញថា គេអាចត្រាស់ដឹងបានដោយមានជំនួយមកពីខាងលើ។ នៅក្នុងពិភពលោកយើងនេះក៏មានសាសនាឯទៀតៗជាច្រើន ខិតខំទប់ទល់នឹងការព្រួយបារម្ភក្នុងចិត្តមនុស្សតាមរបៀបផ្សេងៗ ទាំងបង្ហាញមាគ៌ាផ្សេងៗ គឺលទ្ធិ ក្បួនវិន័យ និងពិធីបុណ្យដ៏សក្ការៈផ្សេងៗទៀតផង។
ព្រះសហគមន៍កាតូលិកមិនទាត់ចោលអ្វីៗដ៏ពិតប្រាកដ និងអ្វីៗដ៏វិសុទ្ធដែលមានកប់ទុកក្នុងសាសនាទាំងនោះទេ។ ផ្ទុយទៅវិញ ព្រះសហគមន៍គោរពយ៉ាងស្មោះនូវរបៀបប្រព្រឹត្ត និងរបៀបរស់នៅតាមសាសនាទាំងនោះ មានវិន័យ និងលទ្ធិជាដើម។ ទោះបីរបៀបប្រព្រឹត្ត និងរបៀបរស់នៅ វិន័យ និងលទ្ធិទាំងនោះខុសប្លែកត្រង់ប្រការជាច្រើនពីរបៀបប្រព្រឹត្ត និងរបៀបរស់នៅ ពីវិន័យ និងលទ្ធិដែលព្រះសហគមន៍កាន់ និងប្រៀនប្រដៅក្ដី ក៏អ្វីៗទាំងនោះតែងតែនាំមកនូវរស្មីនៃពន្លឺរបស់សេចក្តីពិតតែមួយ ដែលបំភ្លឺមនុស្សលោកទាំងអស់។ ប៉ុន្តែ ព្រះសហគមន៍ប្រកាសព្រះគ្រីស្ត ហើយមានភារកិច្ចប្រកាសព្រះគ្រីស្តដោយឥតឈប់ឈរ ព្រោះព្រះអង្គពិតជា “មាគ៌ា ជាសេចក្តីពិត និងជាជីវិត” (យហ ១៤,៦)។ មនុស្សទាំងអស់មុខជានឹងរកឃើញជីវិតខាងសាសនាយ៉ាងពេញលក្ខណៈក្នុងអង្គព្រះគ្រីស្ត ព្រោះព្រះជាម្ចាស់បានសម្រុះសម្រួលសត្វលោកទាំងអស់ឱ្យជានានឹងព្រះអង្គក្នុងអង្គព្រះគ្រីស្តនេះឯង (២ករ ៥,១៨-១៩)។
ហេតុនេះហើយ បានជាព្រះសហគមន៍ដាស់តឿនបុត្រធីតារបស់ខ្លួនឱ្យទទួលស្គាល់ និងថែរក្សានូវសេចក្តីដ៏ថ្លៃថ្នូរទាំងខាងផ្លូវវិញ្ញាណ ខាងសីលធម៌ និងខាងសង្គម និងវប្បធម៌ដែលមានកប់ទុកក្នុងសាសនាទាំងនោះ។ ព្រះសហគមន៍ក៏ត្រូវធ្វើឱ្យសេចក្តីដ៏ថ្លៃថ្នូរទាំងនោះចម្រើនឡើងទៀតផង។ គ្រីស្តបរិស័ទត្រូវសន្ទនា និងសហការជាមួយអ្នកកាន់សាសនាឯទៀតៗដោយប្រយ័ត្ន និងដោយចិត្តស្រឡាញ់ ទាំងផ្តល់សក្ខីភាពអំពីជំនឿ និងអំពីរបៀបរស់នៅរបស់ខ្លួនតាមគ្រីស្តសាសនា។
៣- សាសនាឥស្លាម
ព្រះសហគមន៍ក៏គោរពរាប់អានបរិស័ទឥស្លាមដែរ។ បរិស័ទឥស្លាមតែងតែគោរពប្រណិប័តន៍ក្រាបថ្វាយបង្គំព្រះជាម្ចាស់តែមួយព្រះអង្គគត់ ជាព្រះដែលមានព្រះជន្មគង់នៅ ហើយដែលស្ថិតស្ថេរនៅដោយផ្ទាល់ព្រះអង្គ ព្រះអង្គមានព្រះហឫទ័យមេត្តាករុណា និងមានតេជានុភាពសព្វប្រការ ទ្រង់បានប្រតិស្ឋានមេឃ និងដី ហើយក៏មានព្រះបន្ទូលមកកាន់មនុស្សលោកដែរ។ បងប្អូនក៏យកចិត្តទុកដាក់ចុះចូលនឹងក្រិត្យក្រមរបស់ព្រះជាម្ចាស់ដោយស្មោះអស់ពីចិត្ត ទោះបីក្រិត្យក្រមទាំងនោះនៅទីលាក់កំបាំងក្ដី ដូចលោកអប្រាហាំជាបុព្វបុរសខាងជំនឿដែលគេចូលចិត្តនឹករម្លឹកបានចុះចូលដូច្នោះដែរ។ ទោះបីគេមិនទទួលស្គាល់ថា ព្រះយេស៊ូជាព្រះជាម្ចាស់ក៏ដោយ ក៏គេតែងតែគោរពប្រណិប័តន៍ព្រះអង្គទុកជាព្យាការីមួយរូបដែរ។ គេក៏គោរពនាងព្រហ្មចារិនីម៉ារីជាព្រះមាតាព្រះអង្គ ហើយមានក្រុមខ្លះក៏អង្វរព្រះនាងទាំងគោរពប្រណិប័តន៍ដែរ។ គេក៏ទន្ទឹងរង់ចាំថ្ងៃព្រះជាម្ចាស់វិនិច្ឆ័យមនុស្សលោក គឺពេលព្រះអង្គប្រទានរង្វាន់ដល់អស់អ្នកដែលនឹងមានជីវិតថ្មី។ ហេតុនេះ គេរាប់រកការរស់នៅតាមសីលធម៌យ៉ាងខ្លាំង ហើយគោរពបម្រើព្រះជាម្ចាស់ ជាពិសេស ដោយសូត្រធម៌ ដោយធ្វើបុណ្យទាន និងដោយធ្វើពិធីតមអាហារទៀតផង។
អស់រយៈពេលជាយូរសតវត្សកន្លងមក គ្រីស្តបរិស័ទ និងឥស្លាមបរិស័ទខ្វែងគំនិតគ្នា និងស្អប់គ្នាជាច្រើនដងហើយ។ ប៉ុន្តែ មហាសន្និបាតដ៏វិសុទ្ធក្រើនដាស់តឿនទាំងគ្រីស្តបរិស័ទ ទាំងបរិស័ទឥស្លាមឱ្យបំភ្លេចរឿងពីអតីតកាលចោល និងខិតខំយោគយល់គ្នាទៅវិញទៅមកដោយចិត្តស្មោះ។ ដូច្នេះ គ្រីស្តបរិស័ទ និងឥស្លាមបរិស័ទអាចរួមគ្នាការពារ និងលើកស្ទួយយុត្តិធម៌ក្នុងសង្គម តម្លៃដ៏ថ្លៃថ្នូរនៃសីលធម៌ សន្តិភាព និងសេរីភាពជូនមនុស្សលោកទាំងអស់បាន។
៤- សាសនាយូដា
មហាសន្និបាតបានពិនិត្យពិច័យគម្រោងការដ៏អស្ចារ្យរបស់ព្រះជាម្ចាស់អំពីព្រះសហគមន៍ ហើយរម្លឹកគ្រីស្តបរិស័ទថា ប្រជាជននៃសម្ពន្ធមេត្រីថ្មីជាប់ចំណងទាក់ទងខាងផ្លូវវិញ្ញាណនឹងពូជពង្សរបស់លោកអប្រាហាំ។ ព្រះសហគមន៍របស់ព្រះគ្រីស្តទទួលស្គាល់ថា អស់លោកបុព្វបុរស លោកម៉ូសេ និងអស់លោកព្យាការី គឺនៅខាងដើមជំនឿរបស់ខ្លួន ហើយក៏នៅខាងដើមនៃជម្រើសរបស់ព្រះជាម្ចាស់ដែលជ្រើសរើសព្រះសហគមន៍ តាមគម្រោងការដ៏អស្ចារ្យនៃការសង្គ្រោះ។ ព្រះសហគមន៍តែងតែប្រកាសថា អស់អ្នកដែលផ្ញើជីវិតលើព្រះគ្រីស្ត ក៏ជាពូជពង្សលោកអប្រាហាំខាងជំនឿដែរ (កាឡ ៣,៧)។ ពេលព្រះជាម្ចាស់ត្រាស់ហៅលោកអាប្រាហាំ នោះព្រះអង្គក៏បានត្រាស់ហៅគ្រីស្តបរិស័ទរួមជាមួយលោកដែរ។ ពេលព្រះជាម្ចាស់ប្រោសប្រជារាស្ត្រដែលព្រះអង្គបានជ្រើសរើស ឱ្យរួចចេញពីស្រុកដែលគេធ្វើជាទាសាទាសីនោះ ក៏ដូចជាព្រះអង្គប្រទានប្រផ្នូលយ៉ាងលាក់កំបាំងអំពីការសង្គ្រោះនៃព្រះសហគមន៍ដែរ។ ហេតុនេះហើយ បានជាព្រះសហគមន៍ពុំអាចបំភ្លេចថា ខ្លួនបានទទួលសេចក្តីដែលព្រះជាម្ចាស់បានសម្តែងឱ្យមនុស្សលោកស្គាល់តាមសម្ពន្ធមេត្រីចាស់ តាមរយៈប្រជារាស្រ្តអ៊ីស្រាអែលនោះទេ។ ព្រះជាម្ចាស់ប្រកបដោយព្រះហឫទ័យមេត្តាករុណាដែលរកថ្លែងពុំបាន ព្រះអង្គប្រណីសន្តោសចងសម្ពន្ធមេត្រីពីដើមជាមួយប្រជាជននោះ។ ព្រះសហគមន៍ចិញ្ចឹមជីវិតរបស់ខ្លួនដោយស្រូបជីជាតិ ពីឫសនៃដើមអូលីវដែលគេកាត់មែកចោល និងយកមែកអូលីវព្រៃ គឺសាសន៍ដទៃមកផ្សាំជំនួសវិញ (រម ១១,១៧-២៤)។ ព្រះសហគមន៍ជឿថា ព្រះគ្រីស្តដែលជាសន្តិភាពរបស់យើង ព្រះអង្គបានសម្រុះសម្រួលជនជាតិយូដានឹងសាសន៍ដទៃ ឱ្យរួមគ្នាជាប្រជារាស្រ្តតែមួយក្នុងព្រះអង្គផ្ទាល់ដោយព្រះគ្រីស្តសោយទិវង្គតនៅលើឈើឆ្កាង ( អភ ២,១៤-១៦)។
ព្រះសហគមន៍នៅតែនឹកគិតដល់គ្រីស្តទូតប៉ូល ដែលចែងអំពីបងប្អូនរួមជាតិរបស់លោកថា៖ “ព្រះជាម្ចាស់បានប្រោសពួកគេឱ្យទៅជាបុត្រធីតារបស់ព្រះអង្គ ឱ្យគេមានសិរីរុងរឿង ហើយព្រះអង្គក៏បានចងសម្ពន្ធមេត្រីនានាជាមួយពួកគេ និងប្រទានធម៌វិន័យឱ្យគេចេះគោរពបម្រើព្រះអង្គ ឱ្យគេបានទទួលព្រះបន្ទូលសន្យាផ្សេងៗ ឱ្យគេមានបុព្វបុរស ហើយព្រះគ្រីស្តក៏ប្រសូតមកជាមនុស្សក្នុងពូជពង្សរបស់ពួកគេដែរ” (រម ៩,៤-៥) ហើយព្រះអង្គក៏ជាបុត្រ របស់ព្រះនាងព្រហ្មចារិនីម៉ារីថែមទៀតផង។ ព្រះសហគមន៍តែងរម្លឹកថា គ្រីស្តទូតទាំងប៉ុន្មានដែលជាគ្រឹះ និងជាសរសរនៃព្រះសហគមន៍ក៏កើតមកក្នុងប្រជាជនយូដានេះ សាវ័កដើមដំបូងជាច្រើនក៏ជាជនជាតិយូដាដែរ គឺពួកគេបានប្រកាសដំណឹងល្អអំពីព្រះគ្រីស្តឱ្យមនុស្សលោកទាំងមូលដឹងឮផង។
តាមគម្ពីរជាសាក្សី អ្នកក្រុងយេរូសាឡឹមមិនបានទទួលស្គាល់ពេលកំណត់ដែលព្រះជាម្ចាស់យាងមកសង្គ្រោះគេឡើយ (លក ១៩,៤៤)។ ជនជាតិយូដាភាគច្រើនក៏មិនព្រមទទួលដំណឹងល្អដែរ ហើយក៏មានជនជាតិយូដាជាច្រើននាំគ្នាប្រឆាំងមិនឱ្យគ្រីស្តទូតផ្សព្វផ្សាយដំណឹងល្អនេះទៀតផង (រម ១១,២៨)។ ក៏ប៉ុន្តែ តាមគ្រីស្តទូតប៉ូលចែងទុកមកថា ព្រះជាម្ចាស់នៅតែសព្វព្រះហឫទ័យនឹងជនជាតិយូដាយ៉ាងខ្លាំង មកពីព្រះអង្គនឹកគិតដល់បុព្វបុរសរបស់គេ។ “កាលណាព្រះជាម្ចាស់ប្រទានព្រះអំណោយទានរួចហើយ ព្រះអង្គមិនដកហូតវិញទេ ហើយកាលណាព្រះអង្គត្រាស់ហៅ ទ្រង់ក៏មិនប្រែប្រួលព្រះហឫទ័យដែរ” (រម ១១,២៨-២៩; ពន្លឺ ១៦)។ រួមជាមួយអស់លោកព្យាការី និងជាមួយគ្រីស្តទូតប៉ូលដដែលនេះ ព្រះសហគមន៍ក៏រង់ចាំថ្ងៃដែលប្រជាជនទាំងអស់រួមសម្លេងអង្វរព្រះជាម្ចាស់ជាមួយគ្នា ហើយព្រមព្រៀងគ្នាគោរពបម្រើព្រះអង្គទាំងអស់គ្នាផង (សផ ៣,៩; អស ៦៦,២៣; ទន ៦៥,៤; រម ១១,១១-៣២)។
គ្រីស្តបរិស័ទ និងជនជាតិយូដាបានទទួលបេតិកភ័ណ្ឌរួមខាងព្រះវិញ្ញាណដ៏ល្អប្រសើរបំផុត។ ហេតុនេះ មហាសន្និបាតដ៏វិសុទ្ធនេះមានបំណងចង់ផ្តែផ្តាំ និងគាំទ្រឱ្យបរិស័ទសាសនាទាំងពីរយកចិត្តទុកដាក់ស្គាល់គ្នា និងគោរពរាប់អានគ្នាទៅវិញទៅមក ជាពិសេសដោយសិក្សាគម្ពីរ និងទេវវិទ្យា ព្រមទាំងដោយសន្ទនាពិភាក្សាគ្នាដូចបងប្អូនបង្កើតផង។
ទោះបីអ្នកដឹកនាំប្រជាជនយូដា និងបក្សពួកគេបានញុះញង់ប្រជាជនឱ្យធ្វើគុតព្រះគ្រីស្តក្ដី (យហ ១៩,៦) ក៏មិនត្រូវចោទជនជាតិយូដាទាំងអស់ដែលរស់នៅក្នុងសម័យនោះ ឬជនជាតិយូដាសព្វថ្ងៃថា គេបានសម្លាប់ព្រះអង្គទេ។ ទោះបីព្រះសហគមន៍ពិតជាប្រជារាស្រ្តថ្មីរបស់ព្រះជាម្ចាស់ក្ដី ក៏មិនត្រូវសំអាងលើគម្ពីរមកចាត់ជនជាតិយូដាទុកជាប្រជាជនដែលព្រះអង្គដាក់ទោស ឬដាក់បណ្តាសាឡើយ។ ដូច្នេះ សូមគ្រីស្តបរិស័ទទាំងអស់នៅពេលអប់រំជំនឿក្ដី នៅពេលធ្វើពិធីអត្ថាធិប្បាយគម្ពីរក្ដី ក៏ត្រូវយកចិត្តទុកដាក់បង្រៀនតែសេចក្តីស្របតាមសេចក្តីពិត ដែលមានចែងទុកក្នុងគម្ពីរដំណឹងល្អ និងស្របតាមគោលគំនិតរបស់ព្រះគ្រីស្តប៉ុណ្ណោះ។
ម្យ៉ាងវិញទៀត ព្រះសហគមន៍មិនយល់ស្របឱ្យគេបៀតបៀនធ្វើបាបគ្រប់យ៉ាងចំពោះមនុស្សទាំងអស់ជាដាច់ខាត ទោះជាជាតិសាសន៍ណាក៏ដោយ។ ព្រះសហគមន៍ក៏មិនអាចបំភ្លេចបេតិកភ័ណ្ឌរួមជាមួយជនជាតិយូដាដែរ។ ព្រះសហគមន៍គ្មានមូលហេតុខាងនយោបាយអ្វីណែនាំឡើយ មានតែសេចក្ដីស្រឡាញ់តាមសាសនាដែលហូរចេញមកពីដំណឹងល្អប៉ុណ្ណោះទេ ជំរុញខ្លួនឱ្យស្តីបន្ទោសអស់អ្នកដែលស្អប់ជនជាតិយូដា អស់អ្នកដែលបៀតបៀនធ្វើបាបគេ និងអ្នកដែលបង្ហាញគំនិតទាស់ប្រឆាំងនឹងជនជាតិនេះ។ ទោះជានៅសម័យណា និងជានរណាក៏ដោយ ក៏ព្រះសហគមន៍ស្តីបន្ទោសដែរ។
សព្វថ្ងៃនេះ ក៏ដូចព្រះសហគមន៍ធ្លាប់ជឿកាលពីដើមដែរ ហើយនៅតែជឿជានិច្ចថា ដោយព្រះគ្រីស្តមានព្រះហឫទ័យស្រឡាញ់យ៉ាងខ្លាំងលើសលប់ ព្រះអង្គសព្វព្រះហឫទ័យរងទុក្ខលំបាក និងសោយទិវង្គត ព្រោះតែអំពើបាបរបស់មនុស្សលោកទាំងអស់ និងដើម្បីសង្គ្រោះមនុស្សលោកដែរ។ ដូច្នេះ ព្រះសហគមន៍មានភារកិច្ចប្រកាស និងជូនដំណឹងថា ឈើឆ្កាងរបស់ព្រះគ្រីស្តជាសញ្ញាសម្គាល់បង្ហាញព្រះហឫទ័យស្រឡាញ់របស់ព្រះជាម្ចាស់ចំពោះមនុស្សលោកទាំងអស់ ហើយក៏ជាប្រភពនៃព្រះហឫទ័យប្រណីសន្តោសគ្រប់យ៉ាងទៀតផង។
៥- ត្រូវស្រឡាញ់អ្នកផងទាំងពួងដោយមិនរើសមុខនរណាសោះឡើយ
ប្រសិនបើយើងមិនព្រមគោរពមនុស្សមួយក្រុមទុកជាបងប្អូនបង្កើត គឺមនុស្សដែលព្រះជាម្ចាស់ប្រតិស្ឋានជារូបតំណាងរបស់ព្រះអង្គនោះ យើងក៏ពុំអាចអង្វរព្រះជាម្ចាស់បានសោះឡើយ ព្រោះព្រះអង្គជាព្រះបិតារបស់មនុស្សទាំងអស់។ មនុស្សម្នាក់ៗអាចទាក់ទងជាមួយព្រះបិតាបាន លុះត្រាតែខ្លួនទាក់ទងជាមួយមនុស្សឯទៀតៗយ៉ាងស្រួលដែរ ដូចមានចែងក្នុងគម្ពីរថា “អ្នកដែលមិនចេះស្រឡាញ់ គេក៏មិនស្គាល់ព្រះជាម្ចាស់ដែរ” (១យហ ៤,៨)។
ដូច្នេះ គម្ពីររំលាយគ្រឹះនៃទ្រឹស្តីទាំងអស់ និងគ្រឹះនៃការប្រព្រឹត្តទាំងប៉ុន្មានដែលបណ្តាលឱ្យមនុស្សរើសអើងគ្នា គឺឱ្យមនុស្សប្រកាន់មនុស្ស ប្រជាជនមួយប្រកាន់ប្រជាជនមួយទៀត សរុបសេចក្កីមក គឺប្រកាន់អំពីកិត្តិយសដ៏ថ្លៃថ្នូរ និងអំពីសិទ្ធិដែលហូរមកពីកិត្តិយសដ៏ថ្លៃថ្នូរនេះ។
ហេតុនេះ ព្រះសហគមន៍បដិសេធជំទាស់យ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់ការរើសមុខ ប្រកាន់មើលងាយជាតិសាសន៍ ពណ៌សម្បុរ ឋានៈវណ្ណៈ ឬសាសនា ទុកជាកិច្ចផ្ទុយស្រឡះនឹងគោលគំនិតរបស់ព្រះគ្រីស្ត។ ហេតុនេះហើយ បានជាមហាសន្និបាតដ៏វិសុទ្ធដោយយកតម្រាប់តាមសន្តគ្រីស្តទូតសិលា និងប៉ូល សូមអំពាវនាវដល់គ្រីស្តបរិស័ទទាំងអស់យ៉ាងខ្លាំងក្លាថា “ឱ្យកាន់កិរិយាមារយាទឱ្យបានថ្លៃថ្នូរនៅក្នុងចំណោមសាសន៍ដទៃ” (១សល ២,១២) និងតាមចំណែករបស់បងប្អូន នោះបងប្អូនរស់នៅដោយសុខសាន្តជាមួយមនុស្សទាំងអស់ (រម ១២,១៨) ដើម្បីឱ្យបងប្អូនទៅជាបុត្រធីតារបស់ព្រះបិតាដែលគង់នៅស្ថានដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់បំផុតពិតមែន (មថ ៥,៤៥)។
អស់លោកអភិបាលដែលរួមក្នុងមហាសន្និបាត ពេញចិត្តនឹងសេចក្តីប្រកាសទាំងមូលនេះហើយនឹងគោលការណ៍នីមួយៗផង។ រីឯយើងវិញ ស្របតាមអំណាចដែលព្រះគ្រីស្តបានប្រគល់ឱ្យយើងក្នុងឋានៈជាគ្រីស្តទូត រួមជាមួយអស់លោកអភិបាលដោយមានព្រះវិញ្ញាណរួមជាមួយផងក៏យល់ព្រមដែរ ហើយក៏សម្រេចប្រកាសសេចក្តីនេះចេញទុកជាក្រឹត្យក្រមដែរ។ យើងបង្គាប់ឱ្យសេចក្តីដែលមហាសន្និបាតបានចាត់ចែងនេះត្រូវផ្សព្វផ្សាយ ដើម្បីលើកតម្កើងសិរីរុងរឿងរបស់ព្រះជាម្ចាស់ជានិច្ចនិរន្តរ៍តរៀងទៅ។
ធ្វើនៅក្រុងរ៉ូម នៅព្រះវិហារសន្តសិលា ថ្ងៃទី២៨ តុលាឆ្នាំ១៩៦៥
ខ្ញុំប៉ូល អភិបាលនៃព្រះសហគមន៍កាតូលិក
(ហត្ថលេខារបស់លោកអភិបាល)
